Bedir Savaşı, Hz. Peygamber ve ashabı ile Mekkeli müşrikler arasında gerçekleşen savaştır. Müşriklerin zulmünden Medine’ye hicret eden Müslümanlar, müşriklere Bedir’de unutulmaz bir yenilgi yaşattılar. Bedir Savaşı özet olarak hak ile batılın karşı karşıya geldiği bir savaştır. Bunun için Bedir savaşına Enfâl sûresi 41. ayette “yevmu’l-furkan” denilmektedir. Bedir Savaşı’nın neden yapıldığı, sonuçlarında neler olduğu ve daha birçok merak edilen sorunun cevabını sizler için derledik.

Bedir Savaşı’nın Tarihi

Hicretin ikinci yılında Ramazan ayının (o yıl Mart) 14 sabahında yola çıkan iki ordunun karşılaşması olarak tarihe geçen Bedir Savaşı, ikindiye doğru sona ermiştir. 624 yılında yapılan Bedir Savaşı Bedir kuyuları civarında gerçekleşmiştir.

Bedir Savaşı’nın Nedenleri

Kureyş müşriklerinin düşmanlıkları ve hain planları Müslümanlar Medine’ye hicret ettikten sonra da devam etti. Müslümanlar develerini otlatmaya çıkardığında onların yakınlarına kadar gelip develerini götürmüşlerdi. Bir yandan da Şam’a bir kervan gönderdiler. Bu kervanda neredeyse tüm Mekkelilerin hissesi vardı. Bu kervan yaklaşık 50 bin dinar gibi çok yüksek bir sermayeye sahipti ve büyük bir kâr elde etmiş olarak geri dönmekteydi. Kervanda yüzlerce deve bulunmaktaydı.

Bu kervandaki mallardan elde edilecek gelir Müslümanlara karşı yapılacak olan savaşta kullanılacak yani Müslümanların yok edilmesi için harcanacaktı. Bundan dolayı Müslümanların bu duruma karşı önlemler alması ve tetikte olması gerekiyordu. Eğer Müslümanlar bu kervanı ele geçirecek olurlarsa Mekkeli müşrikler büyük bir sefalet ve zillete düşmüş olacaklardı. Hz. Peygamber (sav) bu büyük kervanı ele geçirmek suretiyle düşmanlarına iktisadi bir yenilgi tattırmak istiyordu. Müslümanlar kendilerine karşı kullanılacak olan bu kervanı önlemek maksadıyla Ramazan ayında yola çıktılar. Yola çıkmalarındaki amaç savaşmak değil kervanı ele geçirmekti. Efendimiz (sav) insanları İslam’a yumuşak sözle davet etmiş kimseyi zorla dine sokmaya çalışmamıştır. Ancak müşrikler tarafından gelecek olan bir saldırıya karşı koymak için Allah (ac) Müslümanlara Hacc suresi 39. ayette müsaade etmiştir.  

Bedir Savaşı Sonuçları

Bedir Harbi’nin sonucu, Allah’ın Müslümanlara yardımını göstermesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Yeryüzünün en köklü medeniyeti olan İslam medeniyeti’nin kurulması yolunda önemli bir adım daha atılmış oldu. Cesurca çarpışan müminlere şahit olan düşmanların yürekleri korkuyla doldu. Müşrik Arapları destekleyen diğer Arap kabileler de artık Müslümanların varlığını ve gücünü görerek daha dikkatli olmaya çalıştılar. En büyük İslam düşmanlarından olan Ebu Cehil de bu savaşta öldürülmüştür.

Müslümanlar için de önemli sonuçları olmuştur. Örneğin esirler hukuku ve ganimet hukukuyla alakalı ayetler Bedir Gazvesinden sonra inmiş ve bu tartışmalar Bedir Savaşı sonrasında Müslümanların gündemine girmeye başlamıştır.

Bedir Savaşı ile İlgili Ayetler

Birçok ayete konu olan Bedir Savaşı ile ilgili bazı ayetler şu şekildedir:

Ali İmran 124;

“Düşmana göre sayı ve silahça çok zayıf durumda iken şüphesiz Allah size Bedir savaşında yardım etmiş, sizi muzaffer kılmıştı. Allah’a isyandan sakının ki şükretmiş olasınız.”

Hacc 39;

“Kendileri ile savaşılanlara (müminlere), zulme uğramış olmaları sebebi ile, (savaş konusunda) izin verildi. Şüphe yok ki Allah, onlara yardıma mutlak surette kadirdir.” 

Al-i İmran 123;

“Andolsun, siz güçsüz iken Allah size Bedir'de yardımıyla zafer verdi. Şu hâlde Allah'tan sakının ki O'na şükredebilesiniz.”

Bedir Savaşı ile İlgili Hadisler

Efendimiz (sav) yola çıkarken ashabını ihtiyaç sahibi görünce ellerini kaldırdı ve şöyle yalvardı Rabbine:

, Allah’ım onlar çıplaktırlar, sen giydir! Allah’ım onlar açtırlar, onları sen doyur!” bu dua neticesinde Allah Müslümanlara zafer nasip etti. Dönüş yolunda hepsinin bir ya da iki devesi, üzerinde elbisesi vardı ve karınları tok bir haldeydiler. (Ebu Davud, Cihad)

Ömer ibn Hattab’dan Rivayet edildiğine göre Bedir günü Rasulullah bir tarafta bin kişilik müşrik ordusunu diğer tarafta üç yüz kişilik İslam ordusunu görünce Rabbine yöneldi ve şöyle dua etti:

“Allah’ım bana olan vaadini yerine getir. Eğer şu bir avuç İslam cemaatini helak edersen artık yeryüzünde sana ibadet edecek kimse kalmayacak.” (Buhari, el-Meğazi,4)

Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “İşte şu Cebrail (as)dır! Atının dizginini tutmuş, üzerinde savaş teçhizatı var.” (Buhari, el- Meğazi,11)

Bedir ehlinin bağışlandığına dair rivayet edilen bir hadis şöyledir: “Ne biliyorsun! Belki Allah azze ve celle Bedir’e katılanların durumuna bakıp ‘Ne yaparsanız yapın sizleri bağışladım’ demiştir. (Buhari, el- Meğazi,9)

Bedir Savaşı Önemi

Hz. Peygamber (sav)’in müşriklerle olan mücadelesi düşünüldüğü zaman Bedir Muharebesi, büyük bir önem arz eder. Bedir Savaşı kısaca Hz. Peygamber (sav)’in askeri dehası ve stratejik bilgisinin görüldüğü, tüm Arap yarımadasında nüfuzunun artmasının sağlandığı bir savaş olarak tarihin sayfaları arasında yerini almıştır. Bunun sonucunda da İslamiyet’in yayılması için uygun bir zemin meydana gelmiştir. Bedir Savaşı’na katılanlar yani Ehl-i Bedir ise bağışlandıkları müjdesiyle coşkuyu yaşamışlardır.

Başka bir açıdan bakıldığında Bedir Savaşı çok ilginç bir sahnenin meydana geldiği yerdir. Karşı karşıya gelen iki ordudan Müslümanların komutanı Hz. Peygamber (sav) diğer ordunun komutanı ise Hz. Peygamber (sav)’in öz amcası Abbas idi. Mus’ab bin Umeyr Müslümanların bayraktarlığını yaparken müşrik kardeşi Ebu Aziz Zürare bin Umeyr ise düşman safta yer almıştı. Hz. Ebubekir’in bir oğlu kendi safında diğer oğlu ise düşman saftaydı. Ebu Ubeyde bin Cerrah İslam’ın safında, babası ise müşriklerin safında idi.

Bu sahne tarihte hiçbir savaşta görülmüş değildir. Din bağı kan bağından önce gelir. Bu sebeple Bedir Savaşı “Yevm’ül Furkan” yani ayrılık, ayırma günü olarak anılmıştır. O gün hak ile batıl artık birbirinden kesin olarak ayrılmıştır.

Allah (ac), Enfâl suresi 9. ayette açıkça geçtiği üzere Bedir’de Müslümanları 3 bin melekle desteklemiştir. Sahabiler, az bir topluluk olmalarına rağmen Allah’a güvenip yola çıkmış ve “…bize denizi gösterip dalsan, biz de seninle birlikte dalarız...” (Müslim, Cihad, 30) diyerek bağlılık ve itaatlerini ortaya koymuşlardır.

Bedir Savaşı Hakkında Merak Edilen Sorular

İslam Tarihi’nde büyük bir önem ve yere sahip olan Bedir Savaşı ile ilgili merak edilen sorulara cevaplar;

Bedir Savaşı Kimler Arasında Yapılmıştır?

Bedir Savaşı Hz. Peygamber ve ashâbı ile Mekkeli müşrikler arasında gerçekleşmiştir.

Bedir Savaşı’nın Sonuçları Maddeler Halinde Nelerdir?

Hz. Peygamber önderliğinde gerçekleşen ve Müslümanların zaferiyle taçlanmış olan Bedir Savaşı sonucunda;

• Müslümanların gücü görülmeye başlandı.
• Müslümanlar diğer kabileler tarafından tanındılar.
• Müşriklerin itibarı sarsılırken Müslümanların prestiji arttı.
• Efendimiz (sav)’in baş düşmanı Ebu Cehil de dahil olmak üzere 70 kişi öldürüldü.
• Müşriklerden 70 kişi esir alındı. Alınan bu esirlerden iki kişi Müslümanlara yaptıkları işkencelerden dolayı öldürülürken bazıları fidye karşılığında serbest bırakıldı.
• Esirlerden okur-yazar olanlar Müslümanlara okuma yazma öğretme şartıyla serbest bırakıldı.
• Savaşta elde edilen ganimetlerin beşte biri devlet hazinesine yani beyt’ül-mâl’e bırakılmış ve geriye kalan da savaşa katılan sahabe arasında eşit bir şekilde paylaştırılmıştır.
• Bedir Savaşı’ndan sonra İslamiyet’in yayılması hız kazandı.

Bedir Savaşı Nerede Oldu?

Küçük bir kasaba olan Bedir, Kızıldeniz sahiline 30 km mesafede, Medine’nin yaklaşık 160 km güneybatısında bulunuyordu.

Bedir Savaşı Ne Zaman Oldu?

Mümin ve müşrik ordusu Ramazan ayının 17. günü yani miladi takvime göre 14 Mart 624’te karşı karşıya gelerek Bedir Savaşı’nı yapmıştır.

Bedir Savaşı’nda Müslümanlar Kaç Kişiydi?

Bedir Savaşı meydanında müşriklere karşı mücadele vermiş olan İslam ordusunun sayısı 74’ü muhacirden kalanlar ensardan olmak üzere toplamda 305 kişiydi.

Bedir Savaşı’na Katılan Sahabeler Kimlerdir?

Affedilmiş olduklarının müjdesini Efendimiz (sav)’in verdiği o kutlu kimselerden bazıları:

• Ebu Bekir,
• Ömer ibn Hattab,
• Ali Bin Ebi Talib,
• Zübeyr bin Avvam,
• Abdurrahman bin Avf,
• Sa’d bin Ebi Vakkas,
• Ebu Ubeyde bin Cerrah

Burada sayılan isimler aynı zamanda aşere-i mübeşşeredendir. Yani kendileri hayatta iken cennete gireceklerinin müjdesini Efendimiz (sav) vermiştir. Hz. Osman (ra) hanımı Rukiyye annemizin hastalığı sebebiyle Bedir gazvesine katılamamış olsa da Hz. Peygamber (sav) ona ganimetten pay vererek bu sevaba nâil olanlardan saymıştır. Benzer şekilde Talha b. Ubeydullah ve Said b. Zeyd (r.ahuma) da Şam tarafına gitmekte olan kervana dair bilgi toplamak ve istihbarat sağlamak için görevlendirildikleri için fiilen savaş meydanında bulunamamış olsalar da Hz. Peygamber (sav) onlara da pay vererek Bedir ehlinden saymıştır.

Bedir ehlinin tam listesine Gümüşhânevî’nin Mecmuatu’l-ahzab adlı eserinden bakabilirsiniz.

Allah ve Resulü (sav)’nün nazarında kıymet kazanmış Ashab-ı bedir arasında zikredilen diğer bazı sahabiler ise şöyledir:

• Übeyy ibn Ka’b
• Erkam bin Erkam
• Enes bin Muaz
• Cabir bin Abdullah
• Haram bin Milhan
• Zübeyr Bin Avvam
• Zeyd bin Harise
• Mus’ab bin Umeyr
• Muaz ibn’i Cebel

Ashab-ı bedir bunlarla sınırlı değildir. Toplam sayılarının 300’den fazla olduğu rivayet edilmiştir.

Bedir Savaşı Şehitleri Kimlerdir?

Altısı muhacir, sekizi ensardan toplamda 14 kişi olan İslam’ın ilk şehitleri şöyledir:

Harise bin Süraka

Zü’ş-Şimaleyn ibn-i Abd Amr

Rafi ibn’ül-Muall

Sa’d ibn’i Hayseme

Safvan ibn’i Vehb

Akıl ibn’ül-Bükeyr

Umeyr ibn’ül Humam

Umeyr ibn’i Ebi Vakkas

Malik Mübeşşir bin Abd’il-Münzir

Mihca ibn’üs-Salih

Avf ibn’ül Haris

Muavviz ibn-i Haris

Yezid ibn’ül-Haris

Harise bin Haris

Bedir Savaşında Öne Çıkan 3 Kişi Kimdir?

Cahiliye Araplarının adet edindiği üzere savaşın kızışması ve başlaması için teke tek çarpışma âdeti yani mübâreze yapılıyordu. Müşriklerden Utbe, Şeybe ve Utbe’nin oğlu Velid öne çıktı ve karşılarına özellikle muhacirden birilerini istediler. Hz. Hamza, Hz. Ali ve Ubeyde bin Haris Efendimiz (sav)’in emriyle meydana çıktılar. 

Teke tek vuruşurken Hz. Hamza ve Hz. Ali düşmanlarını yere serdiler ve Ubeyde’ye yardıma koştular. Fakat Ubeyde ağır yaralanarak Bedir Savaşı dönüşünde şehid düştü.

Bedir Savaşı’nda Öldürülen Esirler Kimlerdir?

Bedir Savaşı sonunda alınan esirlerden Ukbe b. Ebû Muayt ile Nadr b. Hâris Müslümanlara işkence yaptıklarından dolayı öldürülmüştür.

Bedir Savaşı’nda Müşriklerden Kaç Kişi Öldü?

Küfrün unutulmaz bir tokat yediği büyük Bedir Gazvesi müşriklerden 70 kişi öldürüldüğü bir savaştır.

Bedir Savaşı Hangi Surede Geçer?

Kur’an-ı Kerim’de Bedir Savaşı, Al-i İmran Suresi 13, 121-127, 173, 174. ayetler ve Enfal Suresi 7-12, 19, 42-44, 67, 71. ayetlerde anlatılmaktadır. Bu ayetlerde Allah’ın Müslümanları melekleriyle desteklemesi, Müslümanlara kafirleri az göstermesi ve kafirlere de Müslümanları az göstermesi ve daha birçok konuya değinilmiştir.